Son on yılda uygulanan tedavilerle beyin tümörü olan çocukların hastalık seyri, olumlu yönde gelişmiştir. Fakat radyoterapi uygulaması; vücutta hormon salgılayan birçok salgı bezini kontrol eden endokrin sistemi etkileyerek, büyüme ve bilişsel fonksiyonlara zarar verebilir. Bilişsel fonksiyonlar, zekânın işleyişiyle ilgili becerilerdir. Zekânın işleyişiyle ilgili değerlendirmeyi sağlayan bilinç, bellek, algılama, soyut düşünce, yargılama, dikkat gibi zekâ ve yönetici işlevlerine bilişsel fonksiyon diyebiliriz.
Sağlıklı genç erişkinlerde yapılan çalışmalar, bilgisayar (video) oyunlarının bilişsel kapasiteyi geliştirebildiğini göstermektedir. Son yıllarda bilgisayar oyunlarının fizyoterapide kullanımı da bununla paralel olarak oldukça yaygınlaştı ve hastalar tarafından kabul gören ayrıca hasta motivasyonunu arttıran bir uygulama haline geldi. Özellikle, Nintendo Wii isimli oyun, sanal gerçeklik prensibine dayalı olup sanal rehabilitasyonda kullanımı giderek yaygınlaşmaktadır. Sanal gerçeklik; kişinin sanki başka bir evrendeymiş gibi hissetmesini sağlayan, bilgisayar tarafından verilen ortamın gerçek hayata görsel ve fiziksel olarak aktarılmasıdır.
Gelin birlikte, konuyla ilgili yapılmış bir çalışmanın detaylarına bakalım;
2017 yılında, İsveç’te yapılan bir çalışmada; beyin tümörü olan ve radyoterapi tedavisi gören hastalarda aktif video oyunlarının bilişsel işlevleri geliştirmek ve günlük yaşam aktivitelerinin yürütülmesini iyileştirmek üzerine etkisi araştırılmıştır.
Fiziksel aktivitenin, insanlarda bilişsel işlevleri arttırabildiği bilinmektedir. Buradan yola çıkarak yapılan bu çalışmada, fiziksel olarak aktif video oyunlarının bilişsel işlevleri geliştirebileceğini ve çocukluk çağı beyin tümörleri hastalarında günlük yaşam aktivitelerini geliştirebileceği varsayılmıştır.
Çalışma; 1 ila 5 yaş arasında beyin tümörü tedavisini tamamlamış, 7-17 yaş arası, 13 çocuk üzerinde yapılmıştır. Günde en az 30 dakika, haftada 5 gün, 10-12 hafta boyunca Nintendo Wii konsol oyunu kullanılmıştır.
Yapılan çalışma sonucu bilişsel işlevlerde anlamlı bir fark bulunamamıştır. Fakat seçici dikkat ve sürekli ilgide iyileşme eğilimleri görülmüştür.
Motor ve process (planlama becerisi) becerilerini değerlendirmek için kullanılan anket sonucunda, Nintendo Wii konsol oyununun motor fonksiyonlar üzerine etkisi olmamasına rağmen , planlama becerilerini geliştirme üzerine katkısı olduğu görülmüştür.
Bilişsel fonksiyonlar bizim için çok önemlidir. Her ne kadar motor fonksiyonların gelişmediği gösterilse de bilişsel beceriler için bu tarz rahatsızlıkların tedavisinde, uzman bir fizyoterapist eşliğinde bilgisayar oyunlarına yer verilebilir.
(AMPS – Assesment of motor and process skills anketi)
