SOLUNUM FONKSİYONLARINI KORUYUCU EGZERSİZLER

Bu yazıya ait videonun hazırlanma aşamaları ve bilimsel temelinin oluşturulmasını izlemek için tıkla!

Bu yazıya ait videoyu izlemek ve solunum egzersizi öğrenmek için tıkla!

Bilindiği gibi ülkemiz dahil tüm dünya ülkeleri “Covid-19 Yeni Coronavirus” salgını etkisinde. Peki bu salgından korunmak için neleri bilmen gerekir ve sen neler yapabilirsin?

• Coronavirus solunum yollarında nasıl bir etki yapar?

Coronavirüs vücuda girdiği andan itibaren; kendisine ait proteini bağlayarak yaşayıp çoğalabileceği tek yer olan solunum sistemini hedef alır. Hava keseciklerine yerleşip çoğalarak iltihap oluşturur. Bu durum akciğerde hava yollarının balgam ile tıkanmasına neden olarak öksürük, nefes darlığı gibi belirtileri beraberinde getirir. Buna pnömoni yani zatürre denir.

• Bu tür bir pnömonide uygulanacak solunum fizyoterapisi neyi iyileştirir?

Bu tür bir zatürrenin şiddetli evresi geçtikten sonra sana uygulanacak solunum fizyoterapisi teknikleri seni iyileştirir. Bu tekniklerin amacı, akciğerlerde biriken balgamı hareketlendirip büyük hava yollarına aktarmak ve vücuttan atılmasını sağlamaktır. Bu sayede akciğerlerin havalanması artar, solunum sıklığı normale döner ve kalbe binmiş olan yük azalır.

• Tedavi için kullanılan solunum fizyoterapi teknikleri neler? Manuel ve solunum tekniklerden hangileri ne için kullanılır? 

Bu solunum tekniklerinden postural ve oto drenaj teknikleri yani perküsyon, vibrasyon, shaking ve huffing balgamın boşaltılması için kullanılır. Torakal ekspansiyon egzersizleri ise akciğerlerdeki havalanmayı arttırır.

• Bu teknikleri neden bir fizyoterapist uygulamalı?

Eğer hastalanırsan, bu tekniklerden senin için uygun olanları, tedavi ekibi içerisindeki bir fizyoterapist sana uygulayacaktır. Sağlıklı bir kişi için bu teknikler yetersiz kalabilir. Peki, solunum sistemini korumak için evde ne tür egzersizler yapabilirsin?

• Virüsü kapmadan önce solunum sistemimizle ilgili koruyucu olarak neler yapabiliriz? 

İşte senin için 6 tane örnek!:

1)

• İyice yıkanmış bir plastik kaptan keseceğin yüzeyi 2 cm çapında ve 3 cm uzunluğunda küçük bir boru şekline getirerek bantla. 
• Bir sandalyede sırtını yaslayarak otur. 
• Bu silindiri dikkatlice ağzına yerleştir, diş ve dudaklarınla tamamen kavra. 
• Burnunu sıkarak sadece ağzından nefes al, 3 saniye tut ve burnunu açarak nefesi hem ağız hem de burnundan ver. 
• Başının dönmemesi için her 3 nefeste ara ver ve yarım dakika dinlen. 
• 3 günde bir bu borunun çapını yarım santim daraltmayı ve her gün bulaşık deterjanı ile yıkayarak kuru halde saklamayı unutma!

2)

• İnce bir bulaşık süngerinin telli kısmını kes. 
• Bir sandalyede sırtını yaslayarak otur. 
• Süngeri ağzını ve burnunu tamamıyla içine alacak şekilde kapat. 
• Hem ağzından hem de burnundan derin nefes al, 3 sn tut ve ver. 
• Başının dönmemesi için her 3 nefeste ara ver ve yarım dakika dinlen. 
• Kullandığın bu süngeri her gün bulaşık deterjanı ile yıkamayı ve kuru halde saklamayı unutma!

3)

• Bir sandalyede sırtını yaslayarak otur. 
• Her iki kolunu önden kalkabileceği en son noktaya kadar kaldır. Bu şekilde kal. 
• Nefesini sonuna kadar verdikten hemen sonra iyice nefes al ve 3 sn tut.

4)

• Bir sandalyede sırtını yaslayarak otur.
• Sol burun deliğini kapatarak sağ burun deliğinden nefes al, 3 sn tut ve yine burnundan ver. (Nefesi burundan vermekte zorlanırsan ağzından verebilirsin). 
• Diğer burun deliği ile tekrarla.

5)

• Bir sandalyede sırtını yaslayarak otur. 
• Sağ kolunu kaldır, başının yanına uzat ve dümdüz aç. 
• Sol eline bir balon al ve ağzına yerleştir. 
• Balonu elinle veya dişlerinle sıkmamalısın. 
• Burundan nefes al, ağzından ver ve balonu şişir.

6)

• Bir sandalyede sırtını yaslamadan otur. 
• Bir pantolon kemerini koltuk altı hizasında sırtından geçir. 
• Kemerin iki ucunu ellerinle tut ve ellerinle önden çek. 
• Burnun ve ağzından birlikte nefes al, 3sn tut ve ver.

Tüm bu egzersizleri yorgunluğuna göre 6-12 kez, 2 set halinde tekrarla. Gün içerisinde 2 kez yapmaya çalış. 

Egzersizleri yaparken iyi havalandırılan bir odada bulun ve mümkünse yalnız ol. Ailendeki her birey kendine ait olan bir odada bunu yaparsa daha uygun olur.

 🡪 Solunum kapasitesini arttıran diğer destek egzersizler nelerdir?  🡪Bunların ev alternatifleri nelerdir? 

Solunum kapasiteni artırabilmen için hızlı veya çok tekrarlı yapılan fiziksel aktiviteler de önemlidir. İşte bunlardan birkaçı: 

– Sabit zemin üzerinde 30 dk öne-arkaya-yana hafif tempo yürüme hareketleri yap!

– Bir basamağa 20 kez çık ve in!

– Alçak bir tabureye 10 kez otur ve kalk!

– Sesli şarkı söyle veya şiir oku!

– 5-6 metrelik bir koridorda 10 tur dart atma oyunu oyna!

– 20- 30 yaş arasındaysan ip atla, zumba-aerobik step-yoga veya pilates yap. 

Tüm bu sporların  8 ila 12 hafta arasında solunum fonksiyonlarını iyileştirdiği görülmüş, aklında olsun!

Son bir şey! Unutma, tüm bu öneriler sağlıklı bireyler içindir! Solunumla ilgili herhangi bir rahatsızlığın varsa bunları yapmadan önce mutlaka hekimine danış! 

Sen evde kal Türkiye, fizyoterapistin hep burada!

Hazırlayanlar:

Fizyoterapistim Nerede Covid-19 Prehabilitasyon Çalışma Ekibi;

Uzm. Fizyoterapist Elif Örseloğlu

Uzm. Fizyoterapist Emine Seda Türkyılmaz

Uzm. Fizyoterapist Recep Enes Çelik

Uzm. Fizyoterapist Sena Çarıkçı 

Uzm. Fizyoterapist Zeynep Güner

Fizyoterapist Saliha Şeyma Çınar

Fizyoterapist Selin Özcan

(1-32)

KAYNAKLAR:

1. Liu W, Mu X, Wang X, Zhang P, Zhao L, Li Q. Effects of comprehensive pulmonary rehabilitation therapy on pulmonary functions and blood gas indexes of patients with severe pneumonia. Experimental and therapeutic medicine. 2018;16(3):1953-7.

2. Hongliu C YC, Zuobing C, FANG Qiang F, HAN Wei H, HU Shaohua H, Jianping L, Tong L, Xiaoyang L, Tingting Q, Yi S, Jifang S, Huafen W, Guoqing W, Kaijin X, Xuehong Z, Zifeng Z, Jianying Z Handbook of COVİD-19 Prevention and Treatment. Zhejiang University School of Medicine 2020:68.

3. Barnes CA, Stout NL, Varghese J, Thomas K, Ulrich CM, Couriel DR, Lee CJ, et al. Clinically integrated physical therapist practice in cancer care: a new comprehensive approach. Physical Therapy. 2020;100(3):543-53.

4. Simonelli C, Vitacca M, Ambrosino N, Scalvini S, Rivadossi F, Saleri M, et al. Therapist Driven Rehabilitation Protocol for Patients with Chronic Heart and Lung Diseases: A Real-Life Study. International Journal of Environmental Research and Public Health. 2020;17(3):1016.

5. Hayward S, Smith M, Innes S. Diagnostic thoracic ultrasound imaging–An exploration of respiratory physiotherapists’ interest and use in clinical practice: A national survey. Ultrasound. 2019:1742271X19861131.

6. Rolving N, Brocki BC, Bloch-Nielsen JR, Larsen TB, Jensen FL, Mikkelsen HR, et al. Effect of a Physiotherapist-Guided Home-Based Exercise Intervention on Physical Capacity and Patient-Reported Outcomes Among Patients With Acute Pulmonary Embolism: A Randomized Clinical Trial. JAMA Network Open. 2020;3(2):e200064-e.

7. Brown L, Lynch A, Foraker R, Harris-Hayes M, Walrod B, Vasileff WK, et al. Physical Therapists and Physicians Evaluate Nonarthritic Hip Disease Differently: Results From a National Survey. Physical Therapy. 2020.

8. Noblet TD, Marriott JF, Rushton AB. Independent prescribing by advanced physiotherapists for patients with low back pain in primary care: protocol for a feasibility trial with an embedded qualitative component. BMJ open. 2019;9(4):e027745.

9. Chebib N, Cuvelier C, Malézieux-Picard A, Parent T, Roux X, Fassier T, et al. Pneumonia prevention in the elderly patients: the other sides. Aging Clinical and Experimental Research. 2019:1-10.

10. Roberts S, Stern M, Schreuder F, Watson T. The use of pursed lips breathing in stable chronic obstructive pulmonary disease: a systematic review of the evidence. Physical Therapy Reviews. 2009;14(4):240-6.

11. Savcı S, İnce D. Stabil bronşektazili hastalarda farklı göğüs fizyoterapisi uygulamalarının etkinliği. Solunum Hastalıkları. 2001;12:118-22.

12. Santos EdCd, Silva JdSd, Assis Filho MTTd, Vidal MB, Lunardi AC. Use of lung expansion techniques on drained and non-drained pleural effusion: survey with 232 physiotherapists. Fisioterapia em Movimento. 2020;33.

13. dos Santos EdC, da Silva JdS, de Assis Filho MTT, Vidal MB, de Castro Monte M, Lunardi AC. Adding positive airway pressure to mobilisation and respiratory techniques hastens pleural drainage: a randomised trial. Journal of Physiotherapy. 2020;66(1):19-26.

14. Nunes Júnior AdO, Donzeli MA, Shimano SGN, Oliveira NMLd, Ruas G, Bertoncello D. Effects of high-intensity inspiratory muscle training in rugby players. Revista Brasileira de Medicina do Esporte. 2018;24(3):216-9.

15. Balbaloğlu Ö. Pulmoner rehabilitasyonda egzersiz eğitimi. Bozok Tıp Dergisi. 2015;55.

16. Rehabilitation AAoCaP. Pulmonary Rehabilitation Fact Sheet.

17. Lee K, Park D, Lee G. Progressive Respiratory Muscle Training for Improving Trunk Stability in Chronic Stroke Survivors: A Pilot Randomized Controlled Trial. Journal of Stroke and Cerebrovascular Diseases. 2019;28(5):1200-11.

18. Boyle KL, Olinick J, Lewis C. The value of blowing up a balloon. North American journal of sports physical therapy: NAJSPT. 2010;5(3):179.

19. Seo K, Cho M. The effects of a balloon-blowing exercise in a 90/90 bridge position using a ball on the pulmonary function of females in their twenties. Journal of physical therapy science. 2018;30(10):1267-70.

20. Clini E, Holland AE, Pitta F, Troosters T. Textbook of pulmonary rehabilitation: Springer; 2018.

21. Ergün P YÖ. Pulmoner Rehabilitasyon Cep Kitabı. Türk Toraks Derneği.

22. Wu Z, McGoogan JM. Characteristics of and important lessons from the coronavirus disease 2019 (COVID-19) outbreak in China: summary of a report of 72 314 cases from the Chinese Center for Disease Control and Prevention. Jama. 2020.

23. Song YG, Shin H-S. COVID-19, A Clinical Syndrome Manifesting as Hypersensitivity Pneumonitis. Infection & Chemotherapy. 2020;52.

24. Pan F, Ye T, Sun P, Gui S, Liang B, Li L, et al. Time course of lung changes on chest CT during recovery from 2019 novel coronavirus (COVID-19) pneumonia. Radiology. 2020:200370.

25. Kumar D, Malviya R, Sharma PK. Corona Virus: A Review of COVID-19.

26. Rothan HA, Byrareddy SN. The epidemiology and pathogenesis of coronavirus disease (COVID-19) outbreak. Journal of Autoimmunity. 2020:102433.

27. Alvarenga GMd, Charkovski SA, Santos LKd, Silva MABd, Tomaz GO, Gamba HR. The influence of inspiratory muscle training combined with the Pilates method on lung function in elderly women: A randomized controlled trial. Clinics. 2018;73.

28. Seo K. The effects of dance music jump rope exercise on pulmonary function and body mass index after music jump rope exercise in overweight adults in 20’s. Journal of physical therapy science. 2017;29(8):1348-51.

29. Williams LD, Morton AR. Changes in selected cardiorespiratory responses to exercise and in body composition following a 12‐week aerobic dance programme. Journal of sports sciences. 1986;4(3):189-99.

30. Abel AN, Lloyd LK, Williams JS. The effects of regular yoga practice on pulmonary function in healthy individuals: a literature review. The Journal of Alternative and Complementary Medicine. 2013;19(3):185-90.

31. Cugusi L, Wilson B, Serpe R, Medda A, Deidda M, Gabba S, et al. Working Group of Gender Cardiovascular Disease of the Italian Society of Cardiology. Cardiovascular effects, body composition, quality of life and pain after a Zumba fitness program in Italian overweight women. J Sports Med Phys Fit. 2016;56:328-35.

32. Bruton A, Garrod R, Thomas M. Respiratory physiotherapy: towards a clearer definition of terminology. Physiotherapy. 2011;97(4):345-9.