“Fizik Tedavi”:
(TDK sözlüğü) (1) Hastalıkları su, ışık, hava, elektrik vb. fiziksel ve mekanik yöntemlerle tedavi etme, fizyoterapi.
(Toplum sözlüğü) (1) Her sene ilkbahar-yaz mevsimine denk getirmeye çalışılarak, çarpan rüzgardan veya vuran soğuktan uzak durarak, omurga ve çevresindeki yapıların kurtarılabildiği tedavi biçimi.
(2) 2008’de ünlü komedyen Cem Yılmaz tarafından “Fıtık, kaynımda da var… Hah işte, çekiyo.. Fıtık.. O işte o… ” cümlesiyle dillere pelesenk olmuş, (diskler kaymadığı halde) “disk kayması” olarak bilinen durum dışında kullanılabilirliği bilinmeyen tedavi şekli.
(3) Günümüzde, vücut farkındalığı ve hareket sistemi için emek vermekten kaçınanlara, şipşak ve mucizevi şekilde ağrı kestiği ticari olarak lanse edilen ve kütletme/çıtlatmadan ibaret olduğu sanılan tedavi şekli.
Bütün bunlar bildiğimiz, bugüne kadar bize öğretilen… Belki geçmişe ve o günün ihtiyacına göre doğru kabul edilen, fakat yeni bulgular ışığında güncellenmesi gereken tanımlar, tabirler…
Fizyoterapistler sözlüğünde “fizyoterapi”, bizim rehberliğimizde çıktığınız şifa yolculuğudur.
Hiçbiri tek başına “asıl tedavi” olarak nitelendirilemeyen yöntemler harmanıdır. Manuel terapi, çeşitli egzersiz metodları (yoga, pilates, denge egzersizleri), fonksiyonel bantlama, vücut farkındalığı, nefes, duyu bütünleme, elektroterapi vs… gibi her yöntemden bir parça; ancak kişiye özel nokta atışı yapılandır. Yaptığımız bilimsel ölçümler ve ortak hedeflerimiz doğrultusunda, seçilen yöntemlerin, vücudunuzun ihtiyacına göre uyarlanabilmesidir.
Peki biz, iyilik haline ulaşabilmek için, fizyoterapi hizmeti sunanlardan neler talep edebiliriz?
-
Güncel bilimsel yaklaşımları takip eden kurumlardan hizmet alabilir, bu hizmeti daha önce almış kimseler varsa işe yararlığını sorgulayabiliriz.
Çok eskiden beri; hangi hastalık için hangi yöntemin daha uygun olduğu, bilimsel deneyler ve sorgulamalarla test edilir. Fizyoterapistler, bu sonuçlara internet aracılığı ile hızlıca erişebiliyorlar artık. Örneğin; kronik bel ağrılı hastalar için, son yıllara kadar elektroterapi gibi pasif yöntemler sıklıkla kullanılırdı. Ancak, 2017 yılında yapılmış kapsamlı bir çalışma ile; yoga, tai-chi, mindful nefes teknikleri, bilişsel davranışsal terapi gibi zihin-beden birlikteliği içeren yöntemlerin, bu tip hastalar için daha etkili olduğu bulundu (1). Bu sonuca göre; “Kronik bel ağrısında, 2017 yılından itibaren zihin-beden birlikteliği içeren yöntemler kullanılması uygundur.” denilebilir. Bu, diğer yöntemlerin etkisiz olduğu anlamına gelmez. Günümüze özgü en iyi yöntemin bulunduğu ve geçmişe göre daha hızlı veya etkili iyileşeceğiniz anlamına gelir.
-
İyileşme durumunuzun belirli aralıklarla sorgulandığı ve ölçüldüğü kurumları tercih edebilirsiniz.
Biz fizyoterapistler, programın belirli aşamalarında değerlendirmeler yaparız. Bu değerlendirmeler, sözel ve fiziksel ölçümleri içerir ve durumunuzla ilgili bilgi verir. Birlikte hedeflediğimiz sonuca ulaşabilmek için, güvenli adımlar atmamızı sağlar.
-
Tek bir yöntemin mucizevi olduğuna inanmak, çoğunlukla yanıltıcıdır.
Mesela; ağrıya çözüm olarak gösterilen pilates egzersizlerinin, hangi hastalıklarda kullanılmasının uygun olup olmadığı henüz kanıtlanmamıştır (2). Bu nedenle “Pilates her ağrıya iyi gelir.” diyemeyiz. Bunu söyleyebilmemiz için, öncelikle pilatesin ağrılı her hastalıkta denenmesi ve etkisinin görülmesi gereklidir. Özelleşmemiş, tek tip uygulamaların; her kişi ve her problem üzerinde iyi bir etki sağlayacağı düşüncesi çoğunlukla ütopiktir. Dolayısı ile “X tedavi her ağrıya iyi gelir” olarak gösterilen tedavi yöntemlerine şüpheyle yaklaşınız.
-
Hangi fizyoterapi programı olursa olsun, iyileştirici etkiyi tamamlayan vazgeçilmez parça “egzersiz”dir.
İyi bir fizyoterapi planı “egzersiz” olmadan olmaz. Yani, fizyoterapi planınıza er ya da geç egzersiz eklenmelidir. Egzersiz size, hareket sisteminize ait herhangi bir yaralanmayı veya bozulmuş bir mekanizmayı tamir etme şansı sunar. Diğer yöntemler, iyileşmeyi hızlandırarak, sizi egzersize hazırlar. Egzersizin diğer yöntemlere olan üstünlüğüne dair kuvvetli kanıtlar vardır. 2018 yılına ait ve bel ağrısı çeken hastalarda yapılan bir derleme çalışmasında, egzersizin diğer pasif fizyoterapi yöntemlerine olan üstünlüğü çok açıktır (3). Unutmayın ki hareket sistemine dair yaşadığınız birçok problem, hareketsiz kalmak veya kapasitenizi zorlamaktan kaynaklanır. Dolayısı ile fizyoterapist rehberliğinde başlanan egzersiz programları; size vücudunuzu keşfetmeyi, iş kapasitenize uygun dayanıklılığa ulaşmayı ve zorlanmadan hareket etmeyi öğretir. Ayrıca zihin ve beden dinginliği kazandırarak, ağrılı durumlardan kolayca kurtulmanıza yardımcı olur.
-
Fizyoterapi; size rehber olduğumuzda güvenle ilerlediğiniz, sizi özgürce hareket etmeye teşvik eden bir şifa yolculuğudur.
Öncelikle, sizi durmaya değil hareket etmeye teşvik eden bir fizyoterapi programı idealdir. Örneğin; amaçlanan bir egzersizi sırtüstü yattığınızda yapamıyorsanız, “sırtüstü yatamamak” vazgeçme nedeni olmamalıdır. Aynı amaca uygun olarak, daha rahat yatabildiğiniz, hatta belki de ayaktaki pozisyonlarda da egzersizler yapabilirsiniz. Fizyoterapistler egzersizlerin farklı pozisyonlara ve koşullara uyarlanmasının eğitimini alırlar.
Ek olarak, empati kurabileceğiniz ve aynı hedefe birlikte yürüyebileceğiniz bir meslektaşımla çalışmak, terapiye olan uyumunuzu arttıracak ve iyileşme sürecinizi hızlandıracaktır.
Artık, fizyoterapiye dair neyi sorgulamamız gerektiğini bildiğimize göre… Şimdi en yakın rehbere ulaşmanın tam zamanı…
Şanslısınız, çünkü fizyoterapistiniz burada!!
